Πώς μπορώ να βοηθήσω το παιδί μου στην Μετάβαση του από το Νηπιαγωγείο στο ‘‘Μεγάλο Σχολείο’’
/
Γράφει η Eλίνα Κεπενού, ψυχολόγος, ψυχοθεραπεύτρια & επιστημονική συνεργάτιδα του Blog (@elinakepenou).
Στο άρθρο αυτό η Ελίνα μας βοηθά να κατανοήσουμε την σημασία της μετάβασης από το νηπιαγωγείο στο δημοτικό, πώς γίνεται η προσαρμογή και τι μπορούμε να κάνουμε ως γονείς για να βοηθήσουμε τα παιδιά μας.
Η μετάβαση των παιδιών από το νηπιαγωγείο στο ‘‘Μεγάλο Σχολείο’’ θεωρείται μια από τις κρισιμότερες μεταβάσεις της παιδικής ηλικίας. Η περίοδος αυτή σηματοδοτεί ιδιαίτερα έντονες αλλαγές τόσο στην καθημερινότητα του παιδιού όσο και στο οικογενειακό και κοινωνικό του περιβάλλον.
Στην καθημερινότητα του ο άνθρωπος χρησιμοποιεί την έννοια της μετάβασης με κυριολεκτική σημασία για να δηλώσει «την μετακίνηση από ένα τόπο σε άλλο», ενώ στη μεταφορική σημασία δηλώνει « την εξελικτική που οδηγεί από μία κατάσταση σε άλλη>>. Βασικό χαρακτηριστικό κάθε μετάβασης είναι η αίσθηση αλλαγής μαζί με τα συναισθήματα και τις σκέψεις που τη συνοδεύουν.
Πιο συγκεκριμένα, οι αλλαγές στην περίοδο αυτή μετάβασης του παιδιού από το νηπιαγωγείο στο δημοτικό συμπεριλαμβάνουν:
αύξηση του αριθμού των μαθητών μέσα στην τάξη
μεγαλύτερο χρονικό διάστημα διαμονής των μαθητών μέσα στην τάξη
αλλαγές στον τύπο και το βαθμό εμπλοκής των γονέων
αύξηση προσδοκιών για ατομική εργασία
λιγότερη ατομική βοήθεια
διαφορετικό περιεχόμενο προγράμματος
διαφοροποίηση του τρόπου διδασκαλίας του εκπαιδευτικού
Τι μπορεί να βιώσει το παιδί στην προσαρμογή;
Αυτή η αλλαγή που συμβαίνει στη ζωή του παιδιού, με την σειρά της ενεργοποιεί τον μηχανισμό της προσαρμογής, σκοπός του οποίου είναι να ξεπεραστούν τα εμπόδια και να προσαρμοστεί πια το παιδί στις καινούργιες καταστάσεις.
Πολλά από τα συμπτώματα που εμφανίζονται σε αυτό το στάδιο προσαρμογής, έχουν ομαδοποιεί ως εξής:
· Πολυφαγία ή ιδιοτροπία στο φαγητό
· Απροσεξία, αφηρημάδα
· Δειλία ή υπερβολική και άκριτη υπακοή
· Αιτιάσεις για σωματικές ενοχλήσεις (κεφάλι, κοιλιά κλπ.)
· Ονυχοφαγία, διάφορα τικ
· Ντροπαλότητα, συστολή
· Υπερβολικές ανησυχίες, έμμονες ιδέες
· Διασπαστικές συμπεριφορές στην τάξη
· Έκδηλο άγχος, ευαισθησία, παλινδρομήσεις (π.χ. βραδινή ενούρηση)
· Αδυναμία να αποχωριστούν τα παιδιά τους γονείς και να μπουν στην τάξη.
Παρά τις δυσκολίες όμως που έχουν να διαχειριστούν και να αντιμετωπίσουν, δεν χρειάζεται να χαρακτηρίσουμε αυτές τις συμπεριφορές τις οποίες τυχόν εμφανίσουν κάποια παιδιά, ως «παθολογικές», καθώς όπως δείχνουν οι έρευνες 80% των παιδιών ενδέχεται να εμφανίσουν κάποια από αυτά τα συμπτώματα και μετά από λίγο καιρό εξασθενούν και εξαφανίζονται.
Επίσης αυτές οι δυσκολίες δεν σχετίζονται με κάποια υποτιθέμενη "αδυναμία ή ψυχική ευαλωτότητα" των παιδιών.
Ο τρόπος και ο χρόνος προσαρμογής διαφοροποιείται ανάλογα με την προσωπικότητα, τον χαρακτήρα, τις ανάγκες του κάθε παιδιού
Πώς μπορώ να βοηθήσω το παιδί μου στη μετάβαση από το νηπιαγωγείο στο δημοτικό;
Αφουγκράζομαι τους φόβους και τις αγωνίες του παιδιού μου, οι οποίες συχνά εκδηλώνονται και με μη λεκτικό τρόπο (π.χ. ανορεξία, διαταραχές στον ύπνο, ψυχοσωματικές εκδηλώσεις, προβλήματα συμπεριφορά)
Με αφορμή μια ζωγραφιά, ένα παραμύθι ή ένα σχόλιο από έναν συγγενή συζητώ μαζί του, προκαλώ ερωτήματα, το αφήνω να εκφράσει τις ανησυχίες και τις απορίες του, δεν τις υποτιμώ και δε γελώ μαζί τους όσο «κουτές» ή αστείες κι αν μου φαίνονται.
Επικοινωνώ τακτικά με το σχολείο και τους εκπαιδευτικούς, ανταλλάσσω απόψεις και πρακτικές για ό,τι με απασχολεί και με προβληματίζει.
Προσπαθώ να προσαρμόσω τις προσδοκίες που έχω από το παιδί μου στις δυνατότητες και στα ενδιαφέροντά του.
Ρυθμίζω με προσοχή τη διάθεση του ελεύθερου χρόνου του και τις επιπλέον δραστηριότητες που θα αναλάβει.
Διατηρώ ένα οικογενειακό περιβάλλον ήρεμο, με ελάχιστες προκλήσεις
Τέλος, του δίνω το μήνυμα ότι συναισθηματικά θα είμαι πάντα δίπλα του και ότι οι όποιες αποτυχίες ή τα τυχόν λάθη που θα κάνει στη διαδρομή της προσαρμογής του δεν είναι δυνατόν σε καμία περίπτωση να αλλάξουν τα αισθήματα αγάπης και αποδοχής που έχω γι΄αυτό.
Σε κάθε περίπτωση, πριν από όλα τα διαδικαστικά και πάνω από όλα, είναι: Η σχέση με το παιδί μας.
Ας αφιερώσουμε τις τελευταίες μέρες πριν την έναρξη της σχολικής χρονιάς για να δώσουμε βάρος στην σχέση μας με το παιδί (κοινές δραστηριότητες, ενίσχυση του δεσμού, συζήτηση, παιχνίδι) έτσι ώστε από κοινού, να αντιμετωπίσουμε τις νέες προκλήσεις!
Πιο προσωπικά: πέρυσι η μεγάλη μου κόρη ξεκίνησε το δημοτικό και μου είχε στείλει αυτό το γράμμα: https://www.positiveparents.gr/blog/simera-ksekinao-to-dimotiko
Αν ξεκινάει το παιδί σου φέτος την πρώτη δημοτικού, του εύχομαι καλή αρχή!
